Regulacje prawne systemu kaucyjnego w Polsce
Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadziła system kaucyjny w Polsce. Początkowo planowany na 1 stycznia 2025 r., zgodnie z nowelizacją ustawy (Dz. U. z 2024 r. poz. 1911), system ruszy 1 października 2025 r.
Za jakie opakowania zapłacisz kaucję?
Sklepy będą pobierać kaucję przy zakupie napojów w opakowaniach jednorazowych i wielokrotnego użytku. Dotyczy to wszystkich konsumentów, którzy kupują napoje do spożycia, a nie do dalszej odsprzedaży. Otrzymasz zwrot kaucji w momencie, gdy oddasz puste, niezgniecione opakowanie z czytelnym kodem kreskowym. Opakowania objęte systemem będą oznakowane specjalnym symbolem z informacją o wysokości kaucji.
Opakowania w systemie
- butelki jednorazowe z tworzyw sztucznych do 3 litrów,
- butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra,
- puszki metalowe do 1 litra.
Wysokość kaucji
- 0,50 zł – butelki PET i puszki,
- 1,00 zł – butelki szklane wielokrotnego użytku.
Założenia dla systemu kaucyjnego 2025
Zgodnie z art. 40g ust. 1 (Dz.U. z 2024 r. poz. 927 t.j.) system kaucyjny:
- Obejmuje całe terytorium kraju i zapewnia w każdej gminie co najmniej jeden stacjonarny punkt odbioru opakowań. Gdziekolwiek jesteś w Polsce, zawsze znajdziesz miejsce, by oddać opakowania i odebrać kaucję.
- Zapewnia wszystkim konsumentom równy dostęp. Uwzględnia on również przepisy dotyczące udziału sklepów detalicznych i hurtowych w systemie, w zależności od ich powierzchni sprzedaży.
- Zapewnia równy dostęp producentom napojów, sklepom detalicznym i hurtowym, a także innym punktom zbierającym opakowania objęte systemem, bez względu na ich powierzchnię.
- Nie wymaga okazania dowodu zakupu. Aby otrzymać zwrot kaucji, nie musisz przechowywać paragonu.
Uczestnicy systemu, którym zarządza podmiot reprezentujący (operator)
W systemie uczestniczą przedsiębiorcy prowadzący sklepy detaliczne lub hurtowe. Wszyscy muszą pobierać kaucję. Odbiór pustych opakowań i zwrot kaucji zależy od wielkości powierzchni sprzedaży. Art. 44 (Dz.U. z 2024 r. poz. 927 t.j.) określa, kto i na jakich zasadach uczestniczy w systemie:
Obowiązki sklepów w systemie kaucyjnym od października 2025 roku
Obowiązki sklepów do 200 mkw.
Jeśli prowadzisz sklep detaliczny lub hurtowy o powierzchni do 200 m2 i sprzedajesz napoje w opakowaniach objętych systemem, to musisz pobierać kaucję. Możesz również odbierać opakowania i zwracać kaucję.
Obowiązki sklepów powyżej 200 mkw.
Jeśli prowadzisz sklep detaliczny lub hurtowy o powierzchni powyżej 200 m2, i sprzedajesz napoje w opakowaniach objętych systemem, to musisz pobierać i zwracać kaucję oraz zbierać puste opakowania.
Obowiązki sklepów powyżej 2000 mkw.
Jeśli prowadzisz sklep detaliczny o powierzchni powyżej 2000 m2, to oprócz obowiązku pobierania kaucji, musisz również prowadzić selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych po produktach, które sprzedajesz, z wyłączeniem opakowań objętych systemem.
Umowa z operatorem systemu kaucyjnego – co powinna zawierać?
Współpraca między sklepem a operatorem systemu kaucyjnego 2025 będzie regulowana umową. Dokument ten określi zasady funkcjonowania w ramach systemu. Na co zwrócić uwagę podczas podpisywania umowy z operatorem?
Zasady rozliczania kaucji: W umowie powinny być jasno określone zasady rozliczania pobranej i zwróconej kaucji. Chodzi o to, aby proces rozliczeń przebiegał sprawnie i transparentnie, zarówno dla sklepu, jak i operatora.
Zasady zbierania i przekazywania opakowań: Jeśli sklep zobowiązuje się do zbierania opakowań, umowa powinna precyzyjnie określać zasady ich gromadzenia, przechowywania i przekazywania operatorowi. Ważne są kwestie takie jak: częstotliwość odbioru opakowań, odpowiedzialność za ich stan, procedury w przypadku uszkodzonych worków transportujących itp.
Dlaczego jasne zasady są tak ważne?
Przejrzyste i szczegółowe zapisy w umowie z operatorem systemu kaucyjnego to podstawa sprawnie funkcjonującego systemu. Pozwolą one uniknąć nieporozumień i ułatwią współpracę między sklepem a operatorem.
Pamiętaj! Zanim podpiszesz umowę, upewnij się, że rozumiesz wszystkie jej zapisy. W razie wątpliwości skonsultuj się z prawnikiem.
Operator systemu kaucyjnego 2025 – kto nim będzie?
Za sprawne działanie systemu kaucyjnego 2025 będzie odpowiadał operator. Kim będzie ten podmiot i jakie wymagania musi spełniać?
- Operator systemu kaucyjnego to spółka akcyjna z siedzibą w Polsce, utworzona przez:
- producentów napojów,
- importerów napojów,
- organizacje reprezentujące te podmioty (np. związki pracodawców, izby gospodarcze).
Operator systemu kaucyjnego w pigułce
- Jest spółką akcyjną, która ma siedzibę w Polsce i została utworzona przez producentów napojów lub przez organizacje ich reprezentujące, takie jak związki pracodawców czy izby gospodarcze.
- Ma akcjonariuszy, którzy są wyłącznie podmiotami, o których mowa w pkt 1; to znaczy, że są to firmy produkujące napoje lub ich przedstawiciele.
- Składa się z członków rady nadzorczej, zarządu i prokurentów, którzy nie byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ani za umyślne przestępstwo skarbowe. W zarządzaniu operatorem mogą uczestniczyć jedynie osoby o nieposzlakowanej opinii.
- Nie został prawomocnie skazany na podstawie ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z 2024 r. poz. 1822); chodzi o to, aby operator systemu kaucyjnego był podmiotem wiarygodnym i przestrzegającym prawa.
- Wykonuje obowiązki określone w ustawie i wszystkie dochody przeznacza wyłącznie na cele statutowe. Operator działa non-profit i jego celem nie jest osiąganie zysku.
- Zajmuje się wyłącznie gospodarowaniem opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, a także organizacją oraz prowadzeniem systemu, cała jego działalność koncentruje się na tym, aby system działał sprawnie.
- Posiada zezwolenie wydane przez Ministra Klimatu i Środowiska, co oznacza, że spełnia wszystkie wymogi środowiskowe i może legalnie działać w Polsce.
- Dysponuje kapitałem zakładowym wynoszącym co najmniej 5 000 000 zł, co świadczy o jego stabilności finansowej oraz zdolności do ponoszenia kosztów związanych z prowadzeniem systemu.
Operator systemu kaucyjnego 2025 – główna misja
Operator będzie odgrywał kluczową rolę w całym procesie. Do jego głównych zadań należy zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu i osiągnięcie wymaganych poziomów zbiórki opakowań.
Zadania operatora:
- Organizacja zbiórki opakowań: Operator będzie odpowiedzialny za stworzenie i nadzorowanie systemu zbiórki opakowań objętych kaucją. Będzie musiał zadbać o to, aby punkty zbiórki były dostępne dla wszystkich konsumentów.
- Odbiór i transport opakowań: Operator będzie odbierał opakowania z punktów zbiórki (sklepów, automatów) i transportował je do producentów lub do zakładów przetwarzania odpadów.
- Prowadzenie ewidencji i sprawozdawczość: Operator będzie zobowiązany do prowadzenia szczegółowej ewidencji zebranej kaucji i opakowań oraz do sporządzania raportów i sprawozdań dla organów nadzoru.
- Rozliczanie kaucji: Operator będzie rozliczał kaucję z punktami zbiórki, a także finansował wypłaty kaucji dla konsumentów.
Finansowanie systemu kaucyjnego – kto za to płaci?
Ważnym aspektem działalności operatora jest finansowanie systemu kaucyjnego. Środki będą pozyskiwane między innymi nie zwróconej kaucji. Operator będzie finansował koszty związane z:
- Zbiórką opakowań: Operator będzie finansował koszty zbiórki opakowań ponoszone przez sklepy i inne punkty zbiórki.
- Transportem opakowań: Operator pokryje koszty transportu opakowań do producentów lub zakładów przetwarzania.
- Administracją systemu: Operator będzie finansował koszty związane z administrowaniem systemem kaucyjnym, w tym prowadzenie ewidencji, sporządzanie sprawozdań i rozliczanie kaucji.
System kaucyjny 2025 a SPLASK
Przygotowane przez nas automaty zwrotne są zaprojektowane, aby posłużyć punktom zbiórki jako wygodny i bezawaryjny sposób na zwrot opakowań.
Jak Splask może Ci pomóc we wdrożeniu systemu kaucyjnego w 2025 roku
Sklepy będą musiały zapewnić odpowiednie warunki do odbioru opakowań. W tym celu warto zainwestować w recyklomaty, które usprawnią proces zbiórki i zwrotu kaucji. SPLASK oferuje szeroki wybór butelkomatów, dostosowanych do potrzeb różnych punktów zbiórki. Nasi eksperci pomogą Ci wybrać rozwiązanie idealne dla Twojego biznesu.
Zapewniamy:
- Profesjonalne doradztwo w zakresie wdrożenia systemu kaucyjnego
- Recykłomaty o wysokiej wydajności i niezawodności
- Prostą obsługę urządzeń, co ułatwi pracę Twoim pracownikom
Dowiedz się więcej o naszych kaucjomatach na https://splask.pl/produkt/